Zobowiązanie właściciela do udostępnienia nieruchomości, w trybie art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami
Starosta Ostrowski, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, na podstawie art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami, może w drodze decyzji zobowiązać właściciela, użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości do udostępnienia nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń, nienależących do części składowych nieruchomości, służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów, urządzeń i obiektów, jeżeli właściciel, użytkownik wieczysty lub osoba, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości nie wyraża na to zgody. Decyzja o zobowiązaniu do udostępniania nieruchomości może być także wydana w celu zapewnienia dojazdu umożliwiającego wykonanie czynności.
Decyzji wydanej w trybie art. 124b nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Obowiązek udostępnienia nieruchomości nałożony na podstawie art. 124b ma charakter czasowy (jest ustanawiany jedynie na czas wykonywania prac, nie dłuższy niż 6 miesięcy).
Za udostępnienie nieruchomości oraz szkody powstałe na skutek ww. czynności, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem a podmiotem, któremu udostępniono nieruchomość.
Zobowiązanie właściciela, użytkownika wieczystego lub osoby, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości, do udostępnienia nieruchomości ma zastosowanie wówczas, gdy organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, inna osoba lub jednostka organizacyjna realizująca cel publiczny nie uzyska zgody na wykonanie czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń, nienależących do części składowych nieruchomości, służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów, urządzeń i obiektów.
Postępowanie administracyjne w sprawie zobowiązania właściciela do udostępnienia nieruchomości może dotyczyć również nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym. Wówczas dodatkowo zastosowanie ma art. 124a ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art.113 ust.6 i ust.7 ww. ustawy przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługują do niej prawa rzeczowe. Przepis ten stosuje się również, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie żyje i nie przeprowadzono lub nie zostało zakończone postępowanie spadkowe.
Brak ujawnienia w bazie danych EGiB numeru księgi wieczystej nie stanowi podstawy do uznania, że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny. Na inwestorze ciąży obowiązek przeprowadzenia rokowań z właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości w celu uzyskania zgody, dlatego ustalając dane o właścicielu nieruchomości należy skorzystać z danych katastralnych oraz innych rejestrów państwowych.
Wydział prowadzący postępowanie administracyjne:
Wydział Gospodarki Nieruchomościami
Starostwo Powiatowe w Ostrowie Wielkopolskim
Al. Powstańców Wielkopolskich 16, 63-400 Ostrów Wielkopolski
poziom II, pokój nr 217, tel. 62 737 84 53
od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 – 15:00
Sposób składania dokumentów:
- Elektroniczna Skrzynka Podawcza ePUAP: /9mq2h9ht1m/SkrytkaESP
- osobiście - Biuro Podawcze poziom I budynku
- za pośrednictwem poczty na adres:
Starostwo Powiatowe w Ostrowie Wielkopolskim
Wydział Gospodarki Nieruchomościami
Al. Powstańców Wielkopolskich 16
63-400 Ostrów Wielkopolski
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r., poz. 344 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r., poz. 572)
Inwestor, by móc zastosować art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami, zobowiązany jest do łącznego spełnienia następujących przesłanek:
- inwestycja musi być inwestycją celu publicznego określonego w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami,
- inwestycja zawiera się w katalogu czynności: konserwacja, remont (odtworzenie pierwotnego stanu), usuwanie awarii urządzeń, usuwanie urządzeń z gruntu (demontaż), dojazd do urządzeń,
- inwestor musi udokumentować, że przeprowadził rokowania z właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości, w celu uzyskania zgody na przeprowadzenie prac:
- nie uzyskano zgody właściciela, użytkownika wieczystego lub osoby, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości,
- bądź uzyskanie zgody nie było możliwe z uwagi na nieuregulowany stan prawny nieruchomości.
Wymagane dokumenty:
- kompletny wniosek o zobowiązanie właściciela do udostępnienia nieruchomości (treść wniosku począwszy od jego tytułu, uzasadnienia, przywołanych przepisów i skończywszy na załącznikach powinny być ze sobą spójne),
- oryginał aktualnego pełnomocnictwa/upoważnienia do reprezentowania inwestora,
- oryginał oświadczenia uprawnionej do tego osoby (bądź osób) lub innego dokumentu, z którego wynikać będzie, iż przedmiotowa sieć wchodzi w skład majątku stanowiącego własność danego przedsiębiorstwa,
- oryginały bądź poświadczone za zgodność z oryginałem przez uprawnioną do tego osobę kopie dokumentów potwierdzających brak zgody właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości,
- mapa zagospodarowania terenu z wrysowanym planowanym przebiegiem projektowanej inwestycji, zaznaczonym obszarem udostępnienia nieruchomości i jednoznacznie określoną powierzchnią udostępnienia,
- dokumenty przedstawiające stan prawny nieruchomości (np. odpis z księgi wieczystej/zbioru danych – jeżeli z wypisu z rejestru gruntów wynika, że są prowadzone dla danej nieruchomości lub w przypadku braku ww. dokumentów – zaświadczenie właściwego sądu potwierdzające, że nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej ani zbioru danych).
UWAGA: Brak danych dotyczących numeru księgi wieczystej w bazie EGiB nie jest tożsame z tym, że dla danej nieruchomości nie jest prowadzona księga wieczysta. Nie stanowi dowodu, że nieruchomość ma nieuregulowany stan prawny. W takim przypadku należy dokonać ustalenia stanu prawnego nieruchomości.
Niejednorodny stan prawny działki wykazany w EGiB nie jest jednoznaczny z tym, że działka posiada nieuregulowany stan prawny. EGiB to rejestr danych o nieruchomościach, w którym dane podmiotowe bazują na danych z ksiąg wieczystych i innych dokumentów prawnych. A zatem fakt, że działka wykazana w EGiB, która nie wypełnia definicji zawartej w § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków mówiącej, że cyt.: „działkę ewidencyjną stanowi ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu ewidencyjnego, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą granic działek ewidencyjnych”, nie determinuje faktu, że działka taka posiada nieuregulowany stan prawny, natomiast wskazuje na konieczność dokonania podziału hipotecznego (dostosowawczego) opartego o zapisy w księdze wieczystej.
Termin i forma załatwienia sprawy:
- Zgodnie z art. 35 i art.36 Kodeksu postępowania administracyjnego.
- Złożenie niekompletnego wniosku powoduje wydłużenie terminu realizacji sprawy.
- Załatwienie sprawy następuje w formie decyzji administracyjnej.
Opłaty:
Wniosek, pełnomocnictwo, czynności urzędowe, decyzja administracyjna - nie podlega opłacie skarbowej.
Tryb odwoławczy:
Odwołanie do Wojewody Wielkopolskiego za pośrednictwem Starosty Ostrowskiego w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.
Przed upływem terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się, na podstawie art. 127a kpa, prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję.
Dodatkowe informacje:
- Z wnioskiem może wystąpić organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, inna osoba lub jednostka organizacyjna realizująca cel publiczny określony w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
- Wniosek powinien zawierać następujące informacje określające:
- podstawę prawną wprost odnoszącą się do zamierzenia inwestycyjnego,
- oznaczenie nieruchomości z katastru nieruchomości wraz z podaniem oznaczeń z księgi wieczystej lub zbioru dokumentów,
- cel publiczny określony poprzez wskazanie charakteru i zakresu prac, dla realizacji których nieruchomość jest niezbędna,
- obszar zajęcia nieruchomości (graficznie przedstawiona powierzchnia udostępnienia),
- właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości (w przypadku gdy właściciel nie żyje – przedłożyć odpis aktu zgonu),
- zakres czynności, które zostaną wykonane na nieruchomości (opis działania, planowane prace, rodzaj użytego sprzętu, dojazd do miejsca inwestycji, itp.) oraz przewidywany czas ich realizacji (ilość dni – licząc od dnia faktycznego zajęcia nieruchomości, w okresie do 6 miesięcy).
- Pełnomocnik dołącza do akt oryginał pełnomocnictwa bądź urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.
- Udokumentować należy brak zgody właściciela na przeprowadzenie prac.
- W przypadku ustalenia, że dana nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w związku ze śmiercią właściciela, do wniosku należy dołączyć odpis aktu zgonu oraz dokument potwierdzający brak przeprowadzonego postępowania spadkowego.
- Mapa zagospodarowania terenu z wrysowanym przebiegiem inwestycji powinna być opatrzona pieczątką i podpisem osoby, która ją sporządziła.
- Bez zbędnej zwłoki rozpatrywane są jedynie poprawnie złożone kompletne wnioski. Jeżeli wniosek zawiera braki formalne, do wnioskodawcy kierowane jest pismo o konieczności uzupełnienia wniosku. W przypadku nieuzupełnienia braków formalnych we wskazanym terminie do wnioskodawcy kierowane jest zawiadomienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania.
- Wszystkie załączniki muszą stanowić oryginały dokumentów lub ich odpisy, lub kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem zgodnie z art. 76a §2 Kodeksu postępowania administracyjnego. W przypadku przedłożenia oryginałów dokumentów tut. organ po ich uwierzytelnieniu na wniosek wnioskodawcy odeśle je na wskazany adres.